Agrupació de cinc centúries que sortí de
Lleida el 25 de juliol cap al front d’Aragó. Era comandada pel sindicalista
Hilario Esteban. El mateix dia 25 es va unir a agrupacions de
combatents que des del dia 24 al vespre havien iniciat l’atac a Casp. Entre
aquestes agrupacions hi figuraven grups dels anomenats «impacients», entre els
quals un grup procedent de les cases barates de la barriada de Can Tunis de
Barcelona, que va acabar formant la Centúria 8 de la Columna Hilario-Zamora. El mateix dia 25 a mitja tarda van ocupar el poble de Casp, hores abans de
l’arribada de les forces de la Columna Ortiz. El dia 26 es va unir a la columna
comandada pel militar professional capità Sebastià Zamora. Posteriorment es va desplegar al sud del municipi de Sástago, on va rebre forts
atacs entre els dies 29 i 30 de juliol. Sástago
va ser finalment conquerida el 31 de juliol. Va continuar avançant fins al
municipi de la Zaida, poble que va poder ocupar el 4 d’agost, després de forts
combats. El dia 5 d’agost es va avançar sobre la Zaida sense oposició, amb
ajuda de l’aviació Alas Rojas, que ja operava des de Sarinyena. Va mantenir
aquesta posició fins al gener de 1937. Estava composta majoritàriament per
membres de la CNT, amb participació de voluntaris de la FAI, ERC, el PSUC i la UGT.
Durant el mes de setembre es va afegir a la columna una centúria de combatents
d’Estat Català procedent de Mallorca, que va estar activa a la unitat fins a
finals de desembre de 1936; el delegat va ser Ramon Prat Bergés. Va
participar-hi un nombre significatiu d’internacionals, procedents en gran part
de França, però també d’Alemanya i Suïssa. La presència de militars professionals va ser molt important des del moment de
la formació de la unitat, especialment en l’estructura de comandament. El mes
de juny la columna disposava d’un comandant de cavalleria, dos capitans, un
tinent, tres alferes, dos brigades i deu sergents procedents del Regiment
d’Infanteria d’Albuera núm. 16 i de la reserva. El mes d’agost s’incrementaren
els comandaments amb militars procedents del Regiment de Carros de Combat núm.
2, del Regiment d’Infanteria de Valladolid núm. 20, del Regiment d’Artilleria
de Muntanya núm. 1, de la Reserva i de l’Acadèmia d’Infanteria. Durant l’agost,
el nombre de militars amb graduació ascendia a 1 comandant, 3 capitans, 4
tinents, 7 alferes, 3 brigades i 29 sergents, més els soldats sense graduació. Durant els
mesos posteriors, la presència de militars a la columna es va incrementar
gradualment. La procedència dels voluntaris era, majoritàriament, de la ciutat
i província de Barcelona i de la província de Lleida. El tercer grup més
nombrós va ser el dels aragonesos. També consta la presència d’alguns
extremenys, bascos i valencians. A partir del mes d’octubre de 1936 la columna
va quedar agrupada a la zona Sud-Ebre, sota el comandament de la Columna Ortiz.
El 19 de novembre de 1936 va participar en els combats d’Estrecho Quinto, on va
patir 27 morts i 15 ferits greus, inclosa la dotació d’un dels tancs de la
unitat. La columna va arribar a tenir deu centúries de milicians; una centúria
de la Guàrdia Nacional Republicana; una secció de morters del 81, amb Juan Narciso Rey com a delegat; una secció
de morters del 50, amb Santiago Villalonga com a delegat; una secció d’organització;
una bateria d’artilleria, amb Víctor Garrido com a delegat; una secció de
metralladores, amb Luis Piñol com a delegat; una secció de guarnicioners; una
secció de contraespionatge, amb José Martorell Virgili com a delegat; dos tancs
amb una dotació de dotze homes cada un; una secció de transports, amb Ramon
Delás com a delegat; una secció d’abastiments, amb Dionisio Tejero com a
delegat; una secció de sanitat, amb Pere Portabella com a delegat, i una
delegació de la Creu Roja, amb Ramon Baget com a delegat.
Nom | Procedència | Afiliació | Front |
Abad Barbera, Joan | Catalunya | Estat Català | Aragó |
Abat Gil, Ignacio | Catalunya | CNT | Aragó |
Abat Gil, Vicente | Catalunya | CNT | Aragó |
Abiñano Soler, Joaquin | Catalunya | CNT | Aragó |
Acero Sans, Antonio | Catalunya | CNT | Aragó |
Aguilo Cortes, Antonio | Catalunya | sd | Aragó |
Albert Giner, Antonio | Catalunya | CNT | Aragó |
Alcezar Pino, Gregorio | Estat espanyol | CNT | Aragó |
Allabat Jarque, Francisco | Catalunya | CNT | Aragó |
Almudi Almoda, Lorenzo | Estat espanyol | CNT | Aragó |
Altes Povil, Pedro | Catalunya | CNT | Aragó |
Anchos Lopoi, Isidro | Estat espanyol | CNT | Aragó |
Andres Sanz, Emiliano | Catalunya | CNT | Aragó |
Andreu Coscojuelo, Mariano | Estat espanyol | CNT | Aragó |
Andreu Coscojuelo, Santiago | Estat espanyol | CNT | Aragó |
Apadaza España, Pedro | Estat espanyol | CNT | Aragó |
Aparicio Gines, Magin | Catalunya | CNT | Aragó |
Aparicio Mur, Juan | Catalunya | CNT | Aragó |
Aranda Calza, Fernando | Catalunya | CNT | Aragó |
Aranda Campantes, Helio | Estat espanyol | CNT | Aragó |
Aranda Rios, Jose | Catalunya | CNT | Aragó |
Artola Ventura, Ramon | Catalunya | Estat Català | Aragó |
Arus Barrachina, Marcos | Catalunya | CNT | Aragó |
Aubion Paradier, Armando | Estranger | CNT | Aragó |
Bailach Asin, Alfonso | Estat espanyol | CNT | Aragó |
Baños Muñoz, Francisco | Catalunya | CNT | Aragó |
Barrcedos Sartolo, Benjamin | Catalunya | CNT | Aragó |
Barrcedos Sartolo, Jose | Catalunya | CNT | Aragó |
Bartolome Gil, Benito | Catalunya | FAI | Aragó |
Bati Pascual, Enrique | Catalunya | CNT | Aragó |
Bello Sanz, Juan | Catalunya | CNT | Aragó |
Berges Cogul, Joan | Catalunya | Estat Català | Aragó |
Bielsa Gracia, Domingo | Catalunya | CNT | Aragó |
Blanco Iglesias, Rafael | Catalunya | CNT | Aragó |
Boada, Jaime | Catalunya | CNT | Aragó |
Bueno Hernandez, Juan | Catalunya | CNT | Aragó |
Burillo Lahoz, Fabian | Catalunya | CNT | Aragó |
Bustamante Cardo, Mariano | Estranger | CNT | Aragó |
Cabarrou, Pierre | Estranger | UGT | Aragó |
Calvo Estrada, Francisco | Catalunya | CNT | Aragó |
Campos Garcia, Juan Antonio | Estranger | CNT | Aragó |
Canela Prats, Jose | Catalunya | CNT | Aragó |
Cardona Cuella, Manuel | Estat espanyol | CNT | Aragó |
Casamora Galan, Miguel | Estat espanyol | CNT | Aragó |
Casanova Continente, Jose | Catalunya | CNT | Aragó |
Casas Alzina, Enrique | Catalunya | CNT | Aragó |
Castañosa Gallar, Francisco | Estat espanyol | CNT | Aragó |
Cazador, Manuel | Estat espanyol | CNT | Aragó |
Cerdan Briones, Enrique | Catalunya | CNT | Aragó |
Chacon Berenguer, Juan | Catalunya | CNT | Aragó |
Chena Rodriguez, Andres | Catalunya | CNT | Aragó |
Cimaron Lafuente, Emilio | Catalunya | CNT | Aragó |
Codonis Perera, Francisco | Catalunya | CNT | Aragó |
Coll Llovet, Francesc | Catalunya | ERC | Aragó |
Colome Llopis, Jose | Catalunya | CNT | Aragó |
Colomina Perez, Jose | Estat espanyol | CNT | Aragó |
Continente Rovira, Jesus | Estat espanyol | CNT | Aragó |
Continente, Mariano | Catalunya | CNT | Aragó |
de Pe Aguilar, Manuel | Estat espanyol | CNT | Aragó |
Desvies, Francoise | Estranger | CNT | Aragó |
Dolz Guillem, Francesc | Catalunya | CNT | Aragó |
Domenech i Sanchez, Antoni | Catalunya | Estat Català | Aragó |
Duran Franch, Miguel | Catalunya | CNT | Aragó |
Enriquez Amat, Silvestre | Catalunya | CNT | Aragó |
Esteban Garcia, Justo | Catalunya | CNT | Aragó |
Ezquerra Espier, Enrique | Estat espanyol | CNT | Aragó |
Ezquerro Castellano, Jose | Estat espanyol | CNT | Aragó |
Fernandez Castro, Francisco | Catalunya | CNT | Aragó |
Fernandez Granados, Sebastian | Estranger | CNT | Aragó |
Fernandez Molinero, Jesus | Estranger | CNT | Aragó |
Fernandez Rodriguez, Amancio | Estranger | CNT | Aragó |
Ferrer Bernat, Joaquin | Catalunya | CNT | Aragó |
Ferrer Fuertes, Jose | Catalunya | CNT | Aragó |
Folch Gil, Filomena | Catalunya | CNT | Aragó |
Forner Berenguer, Ricard | Catalunya | CNT | Aragó |
Frances Hostage, Manuel | Catalunya | CNT | Aragó |
Franch, Adolf | Estranger | UGT | Aragó |
Fuentes Sanchez, Luis | Catalunya | CNT | Aragó |
Galan Moreno, Melquiades | Catalunya | CNT | Aragó |
Garcia Galinod, Salvador | Catalunya | CNT | Aragó |
Garcia Garcia, Andres | Catalunya | CNT | Aragó |
Garcia Garcia, Jose | Catalunya | CNT | Aragó |
Garcia Lopez, Ramon | Catalunya | CNT | Aragó |
Garcia Margalet, Jose | Catalunya | CNT | Aragó |
Garcia Mateos, Angel | Catalunya | CNT | Aragó |
Garcia Ribes, Pedro | Catalunya | CNT | Aragó |
Garcia Saez, Alfonso | Estranger | CNT | Aragó |
Garcia Tirado, Joaquin | Catalunya | CNT | Aragó |
Garcia Tortajada, Josep | Catalunya | Estat Català | Aragó |
Garibaldi Bayena, Antonio | Catalunya | CNT | Aragó |
Gauffier, Alexandre | Estranger | UGT | Aragó |
Gayan Albiol, Vicente | Catalunya | CNT | Aragó |
Gazo Bueta, Antonio | Catalunya | CNT | Aragó |
Gil Gil, Mateo | Catalunya | CNT | Aragó |
Gil Navarro, Victoria | Estat espanyol | CNT | Aragó |
Gil Rafels, Manuel | Catalunya | Militar | Aragó |
Gimenez Garcia, Andres | Catalunya | CNT | Aragó |
Gimenez Sahoz, Antonio | Catalunya | CNT | Aragó |
Gomez Manrique, Pedro | Catalunya | CNT | Aragó |
Gomez Vicente, Ricardo | Catalunya | CNT | Aragó |
Gonzalez Alonso, Francisco | Catalunya | CNT | Aragó |
Gonzalez Blanco, Antoni | Catalunya | Estat Català | Aragó |
Gonzalez Miro, Jose | Catalunya | CNT | Aragó |
Gonzalez Navarro, Diego | Catalunya | FAI | Aragó |
Griu Banach, Jose | Catalunya | CNT | Aragó |
Guido Geli, Vicente | Catalunya | CNT | Aragó |
Guillem Pico, Maria | Catalunya | CNT | Aragó |
Gusi de Reino, Valenti | Catalunya | Estat Català | Aragó |
Hera Gracia, Pablo | Estat espanyol | UGT | Aragó |
Hernandez Hernandez, Antonio | Catalunya | CNT | Aragó |
Hernandez Sanz, Gregorio | Catalunya | CNT | Aragó |
Huguet Nolla, Martin | Catalunya | CNT | Aragó |
Humillos Hurtado, Ernesto | Catalunya | CNT | Aragó |
Ibarra Gonzalez, Luis | Catalunya | CNT | Aragó |
Iborra Mrtinez, Matias | Catalunya | CNT | Aragó |
Iñigo Garcia, Petra | Catalunya | CNT | Aragó |
Joan Oliveras, Francisco | Catalunya | FAI | Aragó |
Julià, Pedro | Catalunya | CNT | Aragó |
Jurado Sanchez, Francisco | Catalunya | CNT | Aragó |
Juvilla Lloret, Luis | Catalunya | CNT | Aragó |
Lacambra Solanilla, Jorge | Estat espanyol | CNT | Aragó |
Lao Lleveria, Jose | Catalunya | CNT | Aragó |
Larrozal Martinez, Anton | Estat espanyol | CNT | Aragó |
Lasheras Sierra, Teodoro | Estat espanyol | CNT | Aragó |
Lidon Cortijo, Jose | Catalunya | CNT | Aragó |
Llanas Berenguer, Josep | Catalunya | Estat Català | Aragó |
Llop Llop, Enrique | Catalunya | CNT | Aragó |
Lola Rubio, Jose | Catalunya | CNT | Aragó |
Lopez Hernandez, Antonio | Catalunya | CNT | Aragó |
Lopez Ortiz, Miguel | Catalunya | CNT | Aragó |
Losada Martinez, Jose | Catalunya | CNT | Aragó |
Luis Barrachina, Pedro | Catalunya | CNT | Aragó |
Machado Rios, Francisco | Catalunya | CNT | Aragó |
Mainar Cavero, Cosme | Estat espanyol | CNT | Aragó |
March Castello, Lluis | Catalunya | Sanitari | Aragó |
Mariano Belmonte, Antonio | Estat espanyol | CNT | Aragó |
Marin Lopez, Jose | Catalunya | CNT | Aragó |
Marrese Hurtado, Lorenzo | Catalunya | CNT | Aragó |
Martin Casas, Lucio | Catalunya | CNT | Aragó |
Martin Garcia, Victor | Catalunya | CNT | Aragó |
Martin Guitierrez, Teodoro | Estat espanyol | CNT | Aragó |
Martin Valpuesta, Pedro | Catalunya | CNT | Aragó |
Martines martinez, Joaquin | Catalunya | CNT | Aragó |
Martinez Balsa, Jose | Catalunya | FAI | Aragó |
Martinez Castillo, Antonio | Catalunya | CNT | Aragó |
Martinez Romero, Tomas | Catalunya | CNT | Aragó |
Martori Plans, Joan | Catalunya | Estat Català | Aragó |
Masso Bolet, Cristofor | Catalunya | Estat Català | Aragó |
Matias Casablanca, Jose | Catalunya | CNT | Aragó |
May Galindo, Pedro | Catalunya | CNT | Aragó |
Merino Palleja, Joan | Catalunya | CNT | Aragó |
Moles Pastro, Sebastian | Estat espanyol | CNT | Aragó |
Montedino Julian, Francisco | Catalunya | CNT | Aragó |
Moure Rodriguez, Manuel | Catalunya | CNT | Aragó |
Mur Liria, Aniceto | Estat espanyol | CNT | Aragó |
Navarro Grau, Josep | Catalunya | Sanitari | Aragó |
Navarro Marti, Ventura | Catalunya | CNT | Aragó |
Navarro Martin, Juan | Estat espanyol | CNT | Aragó |
Olivares Montesinos, Jose | Catalunya | CNT | Aragó |
Olla Prat, Jose | Catalunya | CNT | Aragó |
Olmos Cascales, Jose | Catalunya | FAI | Aragó |
Ortiz Marmol, Benito | Catalunya | CNT | Aragó |
Pages, Jose | Catalunya | CNT | Aragó |
Palacin i Farriols, Angel | Catalunya | Estat Català | Aragó |
Palacios Sierra, Jose | Estat espanyol | CNT | Aragó |
Palou Morato, Jose | Catalunya | CNT | Aragó |
Parejos, Hilario | Catalunya | CNT | Aragó |
Parera Roquerias, Esteban | Catalunya | CNT | Aragó |
Paris Miret, Luis | Estat espanyol | CNT | Aragó |
Peiro Mancos, Jose | Estat espanyol | CNT | Aragó |
Peñarrocha Arrosteri, Adolfo | Catalunya | CNT | Aragó |
Pera Soto, Juan | Estranger | CNT | Aragó |
Peregrin, Antonio | Catalunya | CNT | Aragó |
Perez Carbayo, Eulogio | Catalunya | CNT | Aragó |
Perez Navarro, Andres | Estat espanyol | CNT | Aragó |
Perez Rodriguez, Amador | Catalunya | CNT | Aragó |
Picart Lapuente, Juan | Catalunya | CNT | Aragó |
Picher, Julio | Catalunya | FAI | Aragó |
Pinos Claramonte, Tomas | Estat espanyol | CNT | Aragó |
Polo Colon, Amadeo | Catalunya | CNT | Aragó |
Pons Bernabeu, Jose | Catalunya | CNT | Aragó |
Portillo Hernandez, Ramon | Catalunya | CNT | Aragó |
Pradas Oliete, Jose | Catalunya | CNT | Aragó |
Priza Coll, Joan | Catalunya | CNT | Aragó |
Puignou Vilaseca, Francisco | Catalunya | CNT | Aragó |
Pujol Barcelo, Manuel | Catalunya | Militar | Aragó |
Pujol Sorribas, Valentin | Catalunya | CNT | Aragó |
Queralt Castell, Josep | Catalunya | Estat Català | Aragó |
Reig Barrufet, Pere | Catalunya | Estat Català | Aragó |
Requena Alberola, Antonio | Catalunya | CNT | Aragó |
Reyes Gimenez, Jacinto | Catalunya | PSUC | Aragó |
Ribet Puigvert, Jose | Catalunya | CNT | Aragó |
Rico Moreno, Ciriaco | Catalunya | CNT | Aragó |
Riera Garreta, Joaquin | Catalunya | CNT | Aragó |
Rieste Gordo, Enrique | Catalunya | CNT | Aragó |
Rios Lasa, Pau | Catalunya | CNT | Aragó |
Romanos Garcia, Jose | Catalunya | CNT | Aragó |
Ros Blanch, Enrique | Catalunya | CNT | Aragó |
Ros Lopez, Juan | Estranger | CNT | Aragó |
Ros Torrellas, Jacint | Catalunya | CNT | Aragó |
Royo Hostalet, Santos | Catalunya | CNT | Aragó |
Rubi Navarro, Antonio | Catalunya | CNT | Aragó |
Ruiz Cabos, Jose | Catalunya | CNT | Aragó |
Sabat Fornells, Jose | Catalunya | CNT | Aragó |
Sacristan Bonar, Jose | Estat espanyol | CNT | Aragó |
Safont Mazza, Joan | Catalunya | Estat Català | Aragó |
Sala Serrate, Jose | Catalunya | CNT | Aragó |
Sales Cisa, Marcelino | Catalunya | UGT | Aragó |
Salvador Arel, Jorge | Estat espanyol | CNT | Aragó |
Sanchez Fernandez, Jesus | Estat espanyol | CNT | Aragó |
Sanchez Linares, Pedro | Catalunya | CNT | Aragó |
Sanchez Lopez, Juan | Catalunya | FAI | Aragó |
Sanmartin Monclus, Juan | Catalunya | CNT | Aragó |
Sant Padros, Jaime | Catalunya | CNT | Aragó |
Semuy Rubies, Francesc | Catalunya | Sanitari | Aragó |
Serrano Buenacasa, Francisco | Estat espanyol | CNT | Aragó |
Serrano, Felix | Estat espanyol | CNT | Aragó |
Serrano, Jose | Estat espanyol | CNT | Aragó |
Sierra Polo, Jesus | Estat espanyol | CNT | Aragó |
Sierra Polo, Mariano | Catalunya | CNT | Aragó |
Sobe Salinas, Isidora | Catalunya | CNT | Aragó |
Sole Fernandez, Argentuno | Catalunya | CNT | Aragó |
Sole Llenas, Jose | Catalunya | CNT | Aragó |
Solves Perez, Miguel | Catalunya | CNT | Aragó |
Soto Alcaza, Benito | Catalunya | CNT | Aragó |
Soto tovar, Antonio | Catalunya | CNT | Aragó |
Tigel Beigas, Aurelio | Estat espanyol | CNT | Aragó |
Tizass, Paul | Estranger | CNT | Aragó |
Tort Boes, Josep | Catalunya | Estat Català | Aragó |
Vidal Vidal, Juan Jose | Estat espanyol | CNT | Aragó |
Vidal Yufri, Ferran | Catalunya | Estat Català | Aragó |
Vila Palleja, Pedro | Catalunya | CNT | Aragó |
Vila Pons, Antonio | Catalunya | CNT | Aragó |
Villadre Romero, Antonio | Estat espanyol | CNT | Aragó |
Villaescusa Muñoz, Isidro | Catalunya | CNT | Aragó |
Villafafila Perz, Pablo | Catalunya | CNT | Aragó |
Viu Morales, Cecilo | Estat espanyol | UGT | Aragó |
Zaurin Aparicio, Jose | Catalunya | CNT | Aragó |
Zimmerman, Enrique | Estranger | FAI | Aragó |
Zurita, Macario | Catalunya | CNT | Aragó |
Cap comentari:
Publica un comentari a l'entrada